Behandeling COPD (chronische longaandoeningen)
COPD is een chronische longziekte waarbij u moeite heeft met ademhalen. Dit komt omdat uw longen ontstoken en beschadigd zijn. COPD is een afkorting van de Engelse term 'Chronic Obstructive Pulmonary Disease', dit betekent chronisch obstructieve longziekten. COPD is een verzamelnaam voor longaandoeningen zoals chronische bronchitis en longemfyseem.

Bij COPD zijn de luchtwegen vernauwd door een ontsteking, bij een ernstige vorm zijn de longen beschadigd. Roken is vaak de belangrijkste oorzaak van deze beschadiging. Chronische bronchitis komt alleen voor bij volwassenen. Wanneer kinderen 'bronchitis' hebben, komt dat meestal door een virusinfectie. In Nederland heeft 2% van alle mensen de diagnose COPD. De ziekte komt vooral veel voor bij ouderen (17% van de mensen boven de 80 jaar heeft COPD). Er komen in Nederland, net zoals in de rest van de wereld, alsmaar meer mensen met COPD bij.

Licht, matig of ernstig 
COPD kent verschillende fases. Van de mensen met COPD heeft ongeveer 80% licht of matig COPD; de anderen hebben ernstig of zeer ernstig COPD. Maar wanneer spreken we van licht en wanneer van ernstig COPD? Een indeling hiervoor die wereldwijd veel gebruikt wordt is de GOLD indeling die gebaseerd is op longfunctieonderzoek.
Longfunctieonderzoek geeft aan hoe goed de luchtwegen en de longen (nog) werken. Een belangrijk onderdeel daarvan is het meten van de maximale hoeveelheid lucht die u in één seconde kunt uitblazen. Dit heet de FEV1 en zegt iets over de vernauwing van uw luchtwegen. De GOLD indeling vergelijkt deze uitslag met de gemiddelde uitslag van een gezond persoon van dezelfde leeftijd en geslacht (de voorspelde waarde).

Klachten bij COPD
Mensen met beginnend COPD hoesten veel. Het begint vaak met een zogeheten 'rokershoestje'. Daarbij wordt nogal eens slijm opgehoest. Sommigen hebben ook last van kortademigheid of een piepende ademhaling bij inspanning. In het begin zijn de klachten van kortademigheid er alleen bij zware lichamelijke inspanning, zoals hardlopen, tegen de wind in fietsen of zwaar lichamelijk werk. Na verloop van tijd ontstaan ze geleidelijk ook bij bijvoorbeeld traplopen of stevig wandelen. Kortademigheid kan ook optreden bij activiteiten als wassen, aankleden, eten en soms zelfs in rust.
Mensen met ernstiger COPD worden vaker en heviger kortademig en vermoeid. Bij ernstig COPD moet het hart flink werken om het lichaam van zuurstof te voorzien. Soms wordt dat te zwaar voor het hart. Hierdoor kan de kortademigheid erger worden en ontstaat soms vocht achter de longen. De klachten zijn niet altijd even erg, de meeste mensen hebben goede en slechte dagen. Daarnaast hebben veel mensen met COPD ’s nachts en ’s ochtends meer last dan op de rest van de dag. Om het probleem van de patiënt zo goed mogelijk in kaart te brengen en daardoor ook het meest adequate behandelplan op te kunnen stellen, is het noodzakelijk dat alle disciplines (huisarts, longarts, sportarts, longverpleegkundige en diëtiste) gegevens aanleveren betreffende diagnose, longfunctie, medicatie, bijkomende ziektebeelden.
Daarnaast doet de fysiotherapeut zelf onderzoek en worden er diverse metingen gedaan die in het verloop van de training herhaald zullen worden. Hiervan wordt ook verslag gedaan aan de diverse andere disciplines. In overleg met de patiënt worden er doelen gesteld en kan de patiënt ook zijn eigen doelen stellen bijvoorbeeld:

  • weer kunnen fietsen;
  • geheel of gedeeltelijk weer terug in arbeidsproces;
  • een grotere afstand kunnen lopen;
  • meer zelfstandig kunnen functioneren in het dagelijks leven.  

 

Tijdens de trainingen wordt er aandacht besteed aan:

  • voorlichting over de aandoening;
  • aanpassing ademtechniek in rust en bij inspanning;
  • ontspanningsoefeningen;
  • training: duurtraining, duur/intervaltraining of intervaltraining;
  • training van spierkracht van armen, benen, rug en/of buik;
  • indien nodig specifiek trainen van de ademspierkracht.